DEDAŞ
Mehmet Beşir Ayanoğlu
Köşe Yazarı
Mehmet Beşir Ayanoğlu
 

MARDİN KAMYONCULARI

Cumhuriyetin ilk dönemlerinde nakliyecilik anlamında Mardin bir iskele şehriydi. Tren ile gelen yükler istasyonda indirilir  merkep ve atlarla Cizre’ye, Şırnak’a, Siirt’e buradan nakliyesi yapılırdı.  1940’lardan sonra kamyonculuk Mardin nakliye sektörüne girmeye başladı. Tabi bu şehirde ilkleri yapan ahali vardı.  Nakliyecilik sektöründe Beytil Paşavat (Ayanoğlu, Paşavat), Beytil Kındağlı (Tüfekçioğlu,) Beyt Acemismail (Noyan) gibi aileler ilk kamyonculuk faaliyetlerini başlatan ailelerdi. 1945 yıllarında A.Rahman&Emin Ayanoğlu (Beytil Paşavat) kardeşler aldıkları Desoto ve Chevrolet (Şavurlu)  benzinli kamyonlarla bu sektörün ilk temsilcilerinden olmuşlardı. 1947’lerde sektörün ilk sayılabilecek şoförlerinden Ziya İl-Paşavat (Ayanoğlu) ve Circis Fino, Ammo Veli ve diğer şoförlerdi .   Circis Fino daha sonra ihtida olup İslam dinine intisap etmiş ve  A.Vahap adını almıştır. Daha sonra Hacı Sadık Ayanoğlu 1953’lerde Amcaları Hacı A.Rahman ve Emin il-paşavatın yanında Şavurlu (Cherollet) marka 1947 modelli araç ile kamyonculuğa başlayanlardandır.   Mardin’de Şavurlu (Chevrolet), Desoto (Amerikan model kamyonlar), Avustin Moris (İngiliz model kamyon) Hançer, Bedford, Thames, Ford, Cargo ve devam eden marka ve model kamyonlar ile nakliyecilik sektörü 1940’tan itibaren peyderpey gelişmiştir. Kamyon sektöründe; sebze, kum, tuz, şeker, yumurta, yün vs gibi yük taşımacılığı yapılırdı.  Mardin il geneli ve  köylere yük taşındığı gibi Antep, Adana, İstanbul’a da yük taşınırdı.  Mardin’den İstanbul’a yumurta, yün gibi ürünler taşınır dönüşte ambar yükü getirilirdi.  Suriye ve Irak kapıları açılınca kamyoncular bu iki komşu ülkeye de yük nakliyesine başladılar. Gidişte götürülen ürünler karşılığında dönüşte mazot yüklü depolarla dönerlerdi. Daha sonra 1975’lerde Irak’tan başlayan akaryakıt nakliyesi ile kamyonların çoğu tankere dönüştü ve Irak-İskenderun ve Mersin hattı ile adeta nakliyede bir çığır açılmıştı.  İpek yolu veya sahil yolu dedikleri Silopi-Mersin güzergahı adeta petrol kokuyordu.  Askerliğini bitiren, hayata yeni başlayan gençler aldıkları ehliyetleri ile bu güzergahta kamyon şoförlüğü yaparak ekmek paralarını kazanıyordu. Tabi bu taşımacılıkta kaza yapan, vefat eden hemşerilerimizde oldu.  1980’lerde Suriye’ye asbest boru, Irak’a çimento taşındı.  1980’de başlayıp 1990 yıllarında hız kazanan Mardin’den batıya göç dalgasında, göç eden hemşerilerimizin ev eşyaları  İstanbul, Ankara ve İzmir’e yine bu sektör tarafından taşındı.  Usta kamyon şoförleri hünerlerini sergiledikleri Mardin Türkmen Deresi, Mardin-cezaevi ve Adana Pozantı-Toros inişleri ile kamyonlarını vitese takmadan boş vitesi ile indikleri ve bu inişlerde adeta kamyonlarını uçurdukları anlatılan öykülerdendi. 1975’ lerde üretilen Ford kamyonunun en büyük sorunu diferansiyeliydi. Bu sebeple randımanlı diferansiyel değişimi için  Suriye’ye yük taşındığında buradan aldıkları orijinal diferansiyeli araçlarına takar ve öyle dönüş yaparlardı kamyon şoförleri.  Bu diferansiyel değişimi sayesinde hız ve kapasite artırımı sağlanarak Mardin’den Nusaybine günde 4 sefer çimento yükü taşıma imkanı sağlanırdı. Kamyon şoförlük mesleği; aldığı yükü sağ salim yerine ulaştırması, doğruluk ve dürüstlükleri  onların tercih edilme sebebiydi. Özellikle İstanbul’a “yün nakliyesi” yapanlar  yüklerinin sağ salim ulaştırması daha çok önem kazanıyordu. Kamyonculuk sektöründe çalışan bazı şoför hemşerilerimiz; -Ziya Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Hacı Sadık Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Galip Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Hamdi Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Mehmet Ali Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Necat Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Vasfi Ayanoğlu (Beytil Paşavat) -Yusuf Sevim(Beyt Beğdeş) -Tevfik Çomaktekin (Beyt Hediyo) -Münir Çomaktekin (Beyt Hediyo) -Şehmus Erginoğlu (Beyt Bekir Ağa il-iidiye)  -Circis Fino (daha sonra Müslüman olmuş A.Vahap adını almıştır)  -Hayri Erginoğlu  -A.Kerim Ergene (Kermo Horto)  -Bedir Adam (Bedir il Cece)  -Kemal Beşer (İl Haciye&Beytil Paşavat) -Hacı Muhammed Seyyid Faraç Beşer (Beytil Paşavat)  -Suphi Beşer -Cemil Nicme (Yıldızoğlu)  -Abdulkerim Nicme (Yıldızoğlu)  -İbrahim Nicme (Yıldızoğlu)  -Ahmet Bölünmez (Süleyman Bölünmez’in babası) -İsmail Sudaş (Yusuf héllô- Süleyman bölünmez dayısı)  -Tevfik Aksoy (İmnezzilden Şenyurt) -Mehmet Aksoy -Bedri Çare (Beyt Hemmud)  -Fuat Alakuşu (Beyt Şábé) -Orhan Alakuşu (Beyt Şáábê) -Turan Alakuşu (Beyt Şáábê) -Kemal Alakuşu (Beyt Şáábê/İngiliz Kemal) -Faruk Alakuşu (Beyt Şáábê) -Şeymus Çetin (Beyt Zeroke) -Nezir Çetin (Beyt Zeroke) -Şeyhmus Çaltekin (Beyt Hamdoş) -Ahmet Çaltekin (Beyt Hamdoş) -Orhan Çaltekin (Beyt Hamdoş) -Ata Başabaş (Beyt Viço) -Hacı Hakkı Görgülü (Beyt Çermizi) -Fahri Diboo  -Hıdır Beyt Gaboo -Kemal Abé -Hacı Ömer Méré -Şehe Deriké (Güloz)  -Davut il-ícíl (İnan) -Hacı Bedir Adam (Beytil Cécé) -Konuşmaz Davut -Lütfü Beyt Hacıgello  -İzzet Gönder  -Davut Gönder  -İbrahim Duva (Yepréğhli) -Tevfik dua -Münir Kahfuro (Anar)  -İzzi-il Tepe -Ali İl-Musiki (Can)  -Şehmus il Musiki (Can)  -Mehmet il Musiki (Can)  -Faysal Karakaş (Erkar) -Ata İl Žavíí  -Şeyhmus (Şehe) Çertel -Hacı Hıdır Çertel  -Selim Şebo  -Suphi Şebo  -Hüseyin şebo   -Ebu Selo  -İbrahim İl-şebeke (Ordu) -Nimen Fetho  -Vehbi Fetho  -Edip Baran  -Hafız baran -Necet il Kamor (Çaça) -Ali Kemal Savurlu -Ali Kemal İl Çorumlu (Kılıç) -Güzel Abit (Aydınoğlu) -Abdulrezzak Arfune (Çakmak) -Hemmet Şero (Bilbay) -Hamit Maas -Ammo Veli (Halat) -Metin Halat  -Çetin Halat   -H.Edip Mungan  -H.Nusret Mungan -Şeyhmus Mungan -Münir Mungan  -Orhan Mungan (Beyt Ižméñ) -Kenan Mungan (Beyt Ižméñ) -Abit Mungan (Beyt Ižméñ) -Cemil Mungan (Beyt Ižméñ) -Halim Mungan (Beyt Bacííké) -Hacı Beşir Mungan (Beyt Ižméñ) -Hacı Mesut Mungan (Beyt Ižméñ) -Hacı Sıraç Mungan (Beyt Ižméñ) -H.Sadık Metto -Imhammet Sarıca (Beyt İl Sıkar) -Gani Sarıca (Beyt İl Sıkar) -Hemmet il-şekerli Tuğmaner (Kasım Tuğmener amcaoğlu) -H.Şakir Noyan (Beyt Acem İsmail) -Ata Basle (Udun)  -Mahmut Basle (Udun)  -Ahmet Basle (Udun)  -Mehmet Nuri Çoktan-Memme- (Beyt İzziko)  -Şeyhmus Çoktan -Cemal Çoktan -Mehmet Çoktan -Ali Çoktan -Ali Baraj -Mehmet Baraj  -Beşir Davutoğlu  -Cüneyt Davutoğlu  -İzettin Günder (Beyt Osme)  Vefat edenlere Allah’tan rahmet, sağ olanlara sıhhat afiyet dileriz.  Bu makalenin hazırlanmasında bana desteği olan Babam (Baba Sadık Beytil Paşavat)’ımın ellerinden öper, Esnaf Sanatkarlar Odası Yetkilisi Hakan Kumaş kardeşime de çok teşekkür ederim. 
Ekleme Tarihi: 10 Aralık 2022 - Cumartesi

MARDİN KAMYONCULARI

Cumhuriyetin ilk dönemlerinde nakliyecilik anlamında Mardin bir iskele şehriydi. Tren ile gelen yükler istasyonda indirilir 

merkep ve atlarla Cizre’ye, Şırnak’a, Siirt’e buradan nakliyesi yapılırdı. 
1940’lardan sonra kamyonculuk Mardin nakliye sektörüne girmeye başladı. Tabi bu şehirde ilkleri yapan ahali vardı. 
Nakliyecilik sektöründe Beytil Paşavat (Ayanoğlu, Paşavat), Beytil Kındağlı (Tüfekçioğlu,) Beyt Acemismail (Noyan) gibi aileler ilk kamyonculuk faaliyetlerini başlatan ailelerdi.
1945 yıllarında A.Rahman&Emin Ayanoğlu (Beytil Paşavat) kardeşler aldıkları Desoto ve Chevrolet (Şavurlu)  benzinli kamyonlarla bu sektörün ilk temsilcilerinden olmuşlardı.
1947’lerde sektörün ilk sayılabilecek şoförlerinden Ziya İl-Paşavat (Ayanoğlu) ve Circis Fino, Ammo Veli ve diğer şoförlerdi .  
Circis Fino daha sonra ihtida olup İslam dinine intisap etmiş ve  A.Vahap adını almıştır. Daha sonra Hacı Sadık Ayanoğlu 1953’lerde Amcaları Hacı A.Rahman ve Emin il-paşavatın yanında Şavurlu (Cherollet) marka 1947 modelli araç ile kamyonculuğa başlayanlardandır.  

Mardin’de Şavurlu (Chevrolet), Desoto (Amerikan model kamyonlar), Avustin Moris (İngiliz model kamyon) Hançer, Bedford, Thames, Ford, Cargo ve devam eden marka ve model kamyonlar ile nakliyecilik sektörü 1940’tan itibaren peyderpey gelişmiştir.

Kamyon sektöründe; sebze, kum, tuz, şeker, yumurta, yün vs gibi yük taşımacılığı yapılırdı. 
Mardin il geneli ve  köylere yük taşındığı gibi Antep, Adana, İstanbul’a da yük taşınırdı. 
Mardin’den İstanbul’a yumurta, yün gibi ürünler taşınır dönüşte ambar yükü getirilirdi. 
Suriye ve Irak kapıları açılınca kamyoncular bu iki komşu ülkeye de yük nakliyesine başladılar. Gidişte götürülen ürünler karşılığında dönüşte mazot yüklü depolarla dönerlerdi. Daha sonra 1975’lerde Irak’tan başlayan akaryakıt nakliyesi ile kamyonların çoğu tankere dönüştü ve Irak-İskenderun ve Mersin hattı ile adeta nakliyede bir çığır açılmıştı. 
İpek yolu veya sahil yolu dedikleri Silopi-Mersin güzergahı adeta petrol kokuyordu. 
Askerliğini bitiren, hayata yeni başlayan gençler aldıkları ehliyetleri ile bu güzergahta kamyon şoförlüğü yaparak ekmek paralarını kazanıyordu. Tabi bu taşımacılıkta kaza yapan, vefat eden hemşerilerimizde oldu. 

1980’lerde Suriye’ye asbest boru, Irak’a çimento taşındı. 
1980’de başlayıp 1990 yıllarında hız kazanan Mardin’den batıya göç dalgasında, göç eden hemşerilerimizin ev eşyaları  İstanbul, Ankara ve İzmir’e yine bu sektör tarafından taşındı. 

Usta kamyon şoförleri hünerlerini sergiledikleri Mardin Türkmen Deresi, Mardin-cezaevi ve Adana Pozantı-Toros inişleri ile kamyonlarını vitese takmadan boş vitesi ile indikleri ve bu inişlerde adeta kamyonlarını uçurdukları anlatılan öykülerdendi.

1975’ lerde üretilen Ford kamyonunun en büyük sorunu diferansiyeliydi. Bu sebeple randımanlı diferansiyel değişimi için 
Suriye’ye yük taşındığında buradan aldıkları orijinal diferansiyeli araçlarına takar ve öyle dönüş yaparlardı kamyon şoförleri. 
Bu diferansiyel değişimi sayesinde hız ve kapasite artırımı sağlanarak Mardin’den Nusaybine günde 4 sefer çimento yükü taşıma imkanı sağlanırdı.

Kamyon şoförlük mesleği; aldığı yükü sağ salim yerine ulaştırması, doğruluk ve dürüstlükleri  onların tercih edilme sebebiydi. Özellikle İstanbul’a “yün nakliyesi” yapanlar  yüklerinin sağ salim ulaştırması daha çok önem kazanıyordu.

Kamyonculuk sektöründe çalışan bazı şoför hemşerilerimiz;

-Ziya Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Hacı Sadık Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Galip Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Hamdi Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Mehmet Ali Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Necat Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Vasfi Ayanoğlu (Beytil Paşavat)
-Yusuf Sevim(Beyt Beğdeş)
-Tevfik Çomaktekin (Beyt Hediyo)
-Münir Çomaktekin (Beyt Hediyo)
-Şehmus Erginoğlu (Beyt Bekir Ağa il-iidiye) 
-Circis Fino (daha sonra Müslüman olmuş A.Vahap adını almıştır) 
-Hayri Erginoğlu 
-A.Kerim Ergene (Kermo Horto) 
-Bedir Adam (Bedir il Cece) 
-Kemal Beşer (İl Haciye&Beytil Paşavat)
-Hacı Muhammed Seyyid Faraç Beşer (Beytil Paşavat) 
-Suphi Beşer
-Cemil Nicme (Yıldızoğlu) 
-Abdulkerim Nicme (Yıldızoğlu) 
-İbrahim Nicme (Yıldızoğlu) 
-Ahmet Bölünmez (Süleyman Bölünmez’in babası)
-İsmail Sudaş (Yusuf héllô- Süleyman bölünmez dayısı) 
-Tevfik Aksoy (İmnezzilden Şenyurt) -Mehmet Aksoy
-Bedri Çare (Beyt Hemmud) 
-Fuat Alakuşu (Beyt Şábé)
-Orhan Alakuşu (Beyt Şáábê)
-Turan Alakuşu (Beyt Şáábê)
-Kemal Alakuşu (Beyt Şáábê/İngiliz Kemal)
-Faruk Alakuşu (Beyt Şáábê)
-Şeymus Çetin (Beyt Zeroke)
-Nezir Çetin (Beyt Zeroke)
-Şeyhmus Çaltekin (Beyt Hamdoş)
-Ahmet Çaltekin (Beyt Hamdoş)
-Orhan Çaltekin (Beyt Hamdoş)
-Ata Başabaş (Beyt Viço)
-Hacı Hakkı Görgülü (Beyt Çermizi)
-Fahri Diboo 
-Hıdır Beyt Gaboo
-Kemal Abé
-Hacı Ömer Méré
-Şehe Deriké (Güloz) 
-Davut il-ícíl (İnan)
-Hacı Bedir Adam (Beytil Cécé)
-Konuşmaz Davut
-Lütfü Beyt Hacıgello 
-İzzet Gönder 
-Davut Gönder 
-İbrahim Duva (Yepréğhli)
-Tevfik dua
-Münir Kahfuro (Anar) 
-İzzi-il Tepe
-Ali İl-Musiki (Can) 
-Şehmus il Musiki (Can) 
-Mehmet il Musiki (Can) 
-Faysal Karakaş (Erkar)
-Ata İl Žavíí 
-Şeyhmus (Şehe) Çertel
-Hacı Hıdır Çertel 
-Selim Şebo 
-Suphi Şebo 
-Hüseyin şebo  
-Ebu Selo 
-İbrahim İl-şebeke (Ordu)
-Nimen Fetho 
-Vehbi Fetho 
-Edip Baran 
-Hafız baran
-Necet il Kamor (Çaça)
-Ali Kemal Savurlu
-Ali Kemal İl Çorumlu (Kılıç)
-Güzel Abit (Aydınoğlu)
-Abdulrezzak Arfune (Çakmak)
-Hemmet Şero (Bilbay)
-Hamit Maas
-Ammo Veli (Halat)
-Metin Halat 
-Çetin Halat  
-H.Edip Mungan 
-H.Nusret Mungan
-Şeyhmus Mungan
-Münir Mungan 
-Orhan Mungan (Beyt Ižméñ)
-Kenan Mungan (Beyt Ižméñ)
-Abit Mungan (Beyt Ižméñ)
-Cemil Mungan (Beyt Ižméñ)
-Halim Mungan (Beyt Bacííké)
-Hacı Beşir Mungan (Beyt Ižméñ)
-Hacı Mesut Mungan (Beyt Ižméñ)
-Hacı Sıraç Mungan (Beyt Ižméñ)
-H.Sadık Metto
-Imhammet Sarıca (Beyt İl Sıkar)
-Gani Sarıca (Beyt İl Sıkar)
-Hemmet il-şekerli Tuğmaner
(Kasım Tuğmener amcaoğlu)
-H.Şakir Noyan (Beyt Acem İsmail)
-Ata Basle (Udun) 
-Mahmut Basle (Udun) 
-Ahmet Basle (Udun) 
-Mehmet Nuri Çoktan-Memme- (Beyt İzziko) 
-Şeyhmus Çoktan
-Cemal Çoktan
-Mehmet Çoktan
-Ali Çoktan
-Ali Baraj
-Mehmet Baraj 
-Beşir Davutoğlu 
-Cüneyt Davutoğlu 
-İzettin Günder (Beyt Osme) 

Vefat edenlere Allah’tan rahmet, sağ olanlara sıhhat afiyet dileriz. 

Bu makalenin hazırlanmasında bana desteği olan Babam (Baba Sadık Beytil Paşavat)’ımın ellerinden öper, Esnaf Sanatkarlar Odası Yetkilisi Hakan Kumaş kardeşime de çok teşekkür ederim. 

Yazıya ifade bırak !
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.